ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਝਿਜਕ ਦਿੱਤੀ, ਤਾਂ ਪੰਚਾਇਤ ਚਲੀ ਗਈ: ਨੰਗਲ ਕਲਾਂ ਦਾ DIY ਨਸ਼ਾ ਵਿਰੋਧੀ ਛਾਪਾ
ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੰਗਲ ਕਲਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ, ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਥਾਨਕ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਅੰਤ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਨਸ਼ਾ ਵਿਰੋਧੀ ਛਾਪਾਮਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ – ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਜੋ ਕ੍ਰਾਈਮ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਇੰਪੌਸੀਬਲ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਬਣੇ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਕਰਾਸ ਵਾਂਗ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਪੰਚਾਇਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸਧਾਰਨ ਸੀ: “ਜੇ ਪੁਲਿਸ ਸੁੱਤੀ ਪਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਜਾਗ ਜਾਵਾਂਗੇ।”
ਸਾਰੀ ਗੜਬੜ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਰਪੰਚ ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਨੂੰ “ਚਿੱਟਾ-ਮੁਕਤ” ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਵਟਸਐਪ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜੇ, ਫ਼ੋਨ ਕਾਲ ਕੀਤੇ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲੇ। ਪਰ ਉਸਦੇ ਯਤਨ ਸ਼ਾਇਦ ਪੁਲਿਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ “ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੋ” ਵਾਲੇ ਗੁਪਤ ਫੋਲਡਰ ਵਿੱਚ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਏ। ਕੁਝ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਕ੍ਰੀਨਸ਼ਾਟ ਵੀ ਲਏ ਹੋਣਗੇ, “ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ” ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਪਲ ਜੋ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਿਮਰਤਾ ਭਰੀਆਂ ਯਾਦ-ਦਹਾਨੀਆਂ ਦੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ “ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਫਾਈਨਲ ਚੇਤਾਵਨੀ” ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਉੱਚ-ਤਕਨੀਕੀ ਗੇਅਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਡੰਡਿਆਂ, ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਲੈਸ ਸਨ। ਇਕੱਠੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੱਕੀ ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ ਜੋ ਕੁਝ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੰਗਠਿਤ ਸਨ।
ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਘਬਰਾਹਟ ਨਾਲ ਪੁੱਛਿਆ, “ਕੀ ਪੁਲਿਸ ਹੁਣ ਆਵੇਗੀ?” ਜਵਾਬ ਹਾਸੋਹੀਣਾ ਸੀ: “ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਉਣ ਦਿਓ… ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖ ਸਕਣ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਛਾਪਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।” ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ, ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਠੀਕ ਕਰਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਭਾਈਚਾਰਕ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਸੁਨੇਹਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ – ਜੇਕਰ ਪੁਲਿਸ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ, ਤਾਂ ਪੰਚਾਇਤ ਭਰ ਦੇਵੇਗੀ।
ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਨੰਗਲ ਕਲਾਂ ਨੇ ਅਮਲੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੋਰਸਾਂ ਸਨ: ਸਰਕਾਰੀ ਪੁਲਿਸ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਂਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਪੰਚਾਇਤ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ, ਜੋ ਮੁਸੀਬਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਉਲਟ ਹਾਸੋਹੀਣਾ ਪਰ ਦਰਦਨਾਕ ਸੱਚ ਸੀ।
ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸਰਪੰਚ ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਨਾਮ, ਵੇਰਵੇ – ਸਭ ਕੁਝ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ GPS ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਸ, ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਸਕੈਨ, ਪਾਸਪੋਰਟ ਫੋਟੋਆਂ, ਜਾਂ ਰਸਮੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਸੱਦੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।” ਉਸਦੇ ਵਿਅੰਗ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ।
ਜੇਕਰ ਪੁਲਿਸ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਛਾਪਾ ਮਾਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਵੇਗਾ – ਵਾਇਰਲ ਕਹਾਣੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਈ।
