ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ-ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 3 ਲੱਖ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ (MoD) ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 6,98,252 ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2,99,314 ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਜੰਗ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਜਾਂ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 74,253 ਹੈ। ਇਹ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਦਾ 10.63 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ, ਕੇਰਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 69,507 ਅਤੇ 68,815 ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਛੇਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ 53,546 ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਹਨ। ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ।

ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਉਦੋਂ ਉੱਠਿਆ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਰੱਖਿਆ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਅਜੈ ਭੱਟ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, “ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਰੈਂਕ ਇੱਕ ਪੈਨਸ਼ਨ (OROP) ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੋਧਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਰਾਹਤ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਸੋਧਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2022 ਦੌਰਾਨ ਮ੍ਰਿਤਕ ਰੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ 32 ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਮਦਰਦੀ ਭਰੀਆਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ 6.98 ਲੱਖ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਹਨ। ਕੇਰਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ, ਕ੍ਰਮਵਾਰ 69,507 ਅਤੇ 68,815 ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਨਾਲ।
ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 3 ਲੱਖ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2,99,314 ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।