ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ,ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕਾਦੀਆਂ ਵਿੱਚ – ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ

ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਸਲਾਮੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਅੰਤਰ-ਧਰਮ ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਬੌਧਿਕ ਬਚਾਅ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ, ਇਸ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਕਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਜਮਾਤ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੂਲ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦਾ ਘੱਟ ਜਾਣਿਆ-ਪਛਾਣਿਆ ਸ਼ਹਿਰ ਅਹਿਮਦੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਜਮਾਤ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯਾਤਰਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।

ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਥਾਪਨਾ 1889 ਵਿੱਚ ਕਾਦੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸੁਧਾਰਕ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਸੀਹਾ ਅਤੇ ਮਹਿਦੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ – ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਡੀਕੇ ਗਏ ਸਿਰਲੇਖ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਧਰਮ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਕੱਟੜਪੰਥ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਕੇ, ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਪ੍ਰਚਾਰ (ਤਬਲੀਗ਼) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਯੁੱਧ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਦਲੀਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਕੇ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਅਸਲ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨਾ ਸੀ।

ਅਹਿਮਦ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਸਕ ਜਿਹਾਦ ਦੀ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ, ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, “ਕਲਮ ਦਾ ਜਿਹਾਦ” – ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਬੌਧਿਕ ਬਚਾਅ – ਸੱਚਾ ਰਸਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਅਨੁਯਾਈ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਦੀਆਂ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਦਾ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ, ਇਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਸੀ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰਹਮ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਅਸਲ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ। 1886 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਹਟ ਗਏ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਘਰ ਵਿੱਚ 40 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਇਕਾਂਤ, ਜਾਂ ਚਿੱਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਘਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੈਰੋਕਾਰ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਜਮਾਤ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਡੂੰਘੇ ਧਿਆਨ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਇਕਾਂਤ ਦੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਿਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਬ੍ਰਹਮ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਹੀ ਉਹ ਥਾਂ ਸੀ ਜਿੱਥੇ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਧੰਨ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਨਮ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਬ੍ਰਹਮ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ “ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ-ਏ-ਮੁਬਾਸ਼ੀਰਤ” ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਫਰਵਰੀ 1886 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਇਕਾਂਤ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਧਾਰਕ (ਮੁਜੱਦੀਦ) ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਨੀਂਹ ਦੀ ਬ੍ਰਹਮ ਪੁਸ਼ਟੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਇਹ ਪਲ, ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀ ਅਸਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਲਹਿਰ ਦਾ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪੰਘੂੜਾ ਬਣ ਗਿਆ।

ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮ ਅਨੁਭਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਕਾਦੀਆਂ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। 23 ਮਾਰਚ 1889 ਨੂੰ, ਉਸਨੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੇਲੇ ਦੇ ਘਰ 40 ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਰਸਮੀ ਬਾਇਅਅਤ (ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦੀ ਸਹੁੰ) ਲਈ, ਜੋ ਕਿ ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ।

ਫਿਰ ਕਾਦੀਆਂ ਲਹਿਰ ਦੇ ਧੁਰੇ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ। ਇਹ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ, ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਇਕੱਠਾਂ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀ ਤੇ ਅੰਤਰ-ਧਰਮ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਝ ਗਏ, ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਆਖਿਆ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਜਲਸਾ ਸਲਾਨਾ (ਸਾਲਾਨਾ ਇਕੱਠ) ਵੀ ਕਾਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਅਜ
ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਮਾਗਮ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ, ਕਾਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਸਜਿਦਾਂ, ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਅਹਿਮਦੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਲ ਸੀ। ਫਿਰਕੂ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਜਮਾਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਕਾਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਬਵਾਹ (ਹੁਣ ਚਨਾਬ ਨਗਰ) ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਦੇ ਅਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। 1974 ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਮੁਸਲਮਾਨ  ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕੀਤੀ। 1984 ਵਿੱਚ, ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਨ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਰਸਮਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਰਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਖਲੀਫ਼ਾ, ਮਿਰਜ਼ਾ ਤਾਹਿਰ ਅਹਿਮਦ, 1984 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ, ਯੂਕੇ ਚਲੇ ਗਏ, ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਜਮਾਤ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਧਾਰ ਤੋਂ, ਅਹਿਮਦੀਆ ਲਹਿਰ ਦਾ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸਦੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਪੈਰੋਕਾਰ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸੇਵਾ, ਸਿੱਖਿਆ, ਅੰਤਰ-ਧਰਮ ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਪਹੁੰਚ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਈਚਾਰਾ ਐਮ.ਟੀ.ਏ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ, ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਇਸਲਾਮੀ ਟੀ.ਵੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਿਊਮੈਨਿਟੀ ਫਸਟ ਵਰਗੇ ਬੈਨਰ ਹੇਠ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਦਾਨ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤ ਰਾਹਤ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਅਤੇ ਕਾਦੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਜਮਾਤ ਦੀ ਮੂਲ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਦੋਹਰੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਦੀਆਂ ਅਕਸਰ ਲਹਿਰ ਦੀ ਰਸਮੀ ਪਛਾਣ, ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਢਾਂਚੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ, ਪਰ ਵਧੇਰੇ ਰਹੱਸਮਈ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਦਰਜਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯਾਤਰਾ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਐਲਾਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਪਤ ਹੋਈ, ਜਿਸਨੇ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਵੇਗਾ।

ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਘਰ ਜਿੱਥੇ ਅਹਿਮਦ ਠਹਿਰੇ ਸਨ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਨਿਮਰ ਪਰ ਪਵਿੱਤਰ ਢਾਂਚੇ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਜਮਾਤ ਦੇ ਗਠਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇ ਪਲ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸਦੀ ਘੱਟ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਜਮਾਤ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਮੌਖਿਕ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ “ਪਹਿਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਸਥਾਨ” ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚਾਰਜਡ ਇਕਾਂਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਾਦੀਆਂ ਦੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ, ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਜੋਸ਼ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਰਬਵਾਹ ਦੇ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਮੰਚ ਤੱਕ, ਜਮਾਤ ਨੇ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਫੜੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਧਾਰਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਫੁੱਟਨੋਟ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਰਭ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਜੋ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਾਦੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੀ ਲੁਕਵੀਂ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ।

ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਇਸਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਹਜ਼ਰਤ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਦੀਆਂ ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੇਧਿਤ ਹੈ। ਜਮਾਤ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਅਦਾਲਤਾਂ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਏ ਬਿਨਾਂ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅਹਿਮਦੀਆ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਤਰ-ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜਾਂ ਭਾਈਚਾਰਕ ਟਕਰਾਅ ਲਈ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਅਦਾਲਤਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਬੇਲੋੜੀ ਕੁੜੱਤਣ, ਲੰਬੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ, ਜਾਂ ਇਸਲਾਮੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਭਾਈਚਾਰਾ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਆਂ ਤੇਜ਼, ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਸੁਲ੍ਹਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਿੱਤ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਫ਼ੀ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚੱਲਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਫੈਸਲੇ ਅਕਸਰ ਨਿੱਜੀ ਲਾਭ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਦਭਾਵਨਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਅਹਿਮਦੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਜਮਾਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਇਸਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਮਾਣ ਨਾਲ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਜਾਂ ਭਾਈਚਾਰਕ-ਸਬੰਧਤ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸਿਵਲ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲੈ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਮਤਭੇਦਾਂ ਨੂੰ, ਭਾਵੇਂ ਵਿੱਤੀ, ਪਰਿਵਾਰਕ, ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਹੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਹਜ਼ਰਤ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਕਾਦੀਆਂ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।

ਅਹਿਮਦੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਿਪਟਾਏ ਗਏ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸੱਚੀ ਸੁਲ੍ਹਾ, ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਕਾਸ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚ ਕੇ, ਜਮਾਤ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੁੜੱਤਣ, ਵਿੱਤੀ ਬੋਝ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲੇ ਟਕਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ ਅਦਾਲਤੀ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਧਾਰਮਿਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਤੇਜ਼, ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਵਿਚੋਲਗੀ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਆਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਫ਼ੀ, ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਤਿਕਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਜਮਾਤ ਨੇ ਸਾਲਸੀ ਅਤੇ ਨਿਰਣੇ ਦੀ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਾਜ਼ਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਪੱਧਰਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਾਨਕ ਜਮਾਤ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਬਜ਼ੁਰਗ ਜਾਂ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਸਾਲਸੀ ਦੁਆਰਾ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਹੱਲ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂ ਜੇ ਮਾਮਲਾ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਖੇਤਰੀ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਜ਼ਾ ਬੋਰਡ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਬੋਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮੀ ਨਿਆਂ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਜਮਾਤ ਦੀਆਂ ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।