ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧ – ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਹਾਲੀਆ ਬਿਆਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਜਟਿਲਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਰਤ ਜੋੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸੀ.ਐਨ.ਬੀ.ਸੀ ਦੇ ਸਕਵਾਕ ਬਾਕਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਟਰੰਪ ਨੇ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਮਾੜਾ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਮਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਉੱਚ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੇ ਅਗਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ “ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ” ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਟਰੰਪ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਜ਼ਨ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ‘ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਚਰਚਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਅਕਸਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਚ ਆਯਾਤ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ, ਡੇਅਰੀ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ‘ਤੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੁਰੱਖਿਆਵਾਦ ਦੁਆਰਾ ਇਸਦੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਆਈ.ਟੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਟਰੰਪ ਦਾ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਵਪਾਰ ਯੁੱਧ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੀ ਗੂੰਜ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਪਾਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਰਿਆਇਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਟਰੰਪ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਰੂਸ ਤੋਂ ਛੋਟ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਲਈ, ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਉਸਦਾ ਫੈਸਲਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਰਥਿਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਟਕਰਾਅ ‘ਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਨਿਰਪੱਖ ਰੁਖ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਕੂਟਨੀਤੀ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੁਝ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਵਪਾਰਕ ਸੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੂਸ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਜੋਂ ਵੇਖਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਪਾਰਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮੁੱਚੀ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਡੂੰਘੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ, ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸ ਆਮ ਬਣ ਗਏ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ। QUAD ਵਰਗੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ, ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਫਿਰ ਵੀ, ਟਰੰਪ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਚੈਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਟੈਰਿਫ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਵਾਧਾ ਅਮਰੀਕੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਟੈਰਿਫ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ, ਰਤਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ, ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਰਗੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗੂੰਜਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕੂਟਨੀਤਕ ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਸ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਕ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜੁੜਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੌਜੂਦਾ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਉਸਦੀ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਰਣਨੀਤੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੁਝ ਵਪਾਰਕ ਬਹਿਸਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਦੀਲੀ ਤੁਰੰਤ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਜਾਂ ਰੂਸ ਵਿਰੁੱਧ ਪੱਛਮੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਟਰੰਪ ਦਾ ਬਿਆਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਿੱਤ, ਆਰਥਿਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਅਕਸਰ ਟਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ, ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਚਨਾਤਮਕ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਥਾਈ ਮਤਭੇਦ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਨਾ ਉਤਾਰਨ।
