ਦਾੜ੍ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪੱਗਾਂ ਨਹੀਂ: ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਾਬੰਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਕਿਉਂ ਲੱਗੀ – ਕੇਬੀਐਸ ਸਿੱਧੂ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ)
ਦਾੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਪੱਗਾਂ ਲਈ ਧਾਰਮਿਕ ਛੋਟਾਂ ‘ਤੇ ਪੈਂਟਾਗਨ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਸਖ਼ਤੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਨੂੰ “2010 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ” ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੇਵਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਲ ਨਾ ਕੱਟੇ ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਪੱਗਾਂ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ, ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ, ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਲਈ, ਇਹ ਉਪਾਅ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਹੈ – ਇਹ ਪਛਾਣ, ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਾਰੇ ਹੈ।
ਕੈਪਟਨ ਸਿਮਰਤਪਾਲ ‘ਸਿਮਰ’ ਸਿੰਘ, ਵੈਸਟ ਪੁਆਇੰਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਅਤੇ ਕਾਂਸੀ ਸਟਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ (2016) ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕੇਸ ਲੜਿਆ।
ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਜਿੱਤਿਆ ਹੋਇਆ ਹੱਕ ਵਾਪਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
ਇਹ ਰੋਲਬੈਕ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ, ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਪੱਗਾਂ ਉਤਾਰਨ ਅਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਮੁੰਨਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦਲੇਰਾਨਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ।
ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੈਪਟਨ ਸਿਮਰਤਪਾਲ “ਸਿਮਰ” ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਜਾਵਟੀ ਵੈਸਟ ਪੁਆਇੰਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਅਤੇ ਕਾਂਸੀ ਸਟਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਉੱਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸ਼ੇਵ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਜੱਜ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਉਸਦਾ ਪੱਖ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਸਪਾਸ, ਮੇਜਰ ਕਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ, ਇੱਕ ਫੌਜ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਕਾਂਸੀ ਸਟਾਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਰ ਅਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣੇ। ਉਸਦੇ ਨਾਲ, ਕੈਪਟਨ ਤੇਜਦੀਪ ਸਿੰਘ ਰਤਨ, ਇੱਕ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰ, ਅਤੇ ਕੈਪਟਨ ਹਰਪ੍ਰੀਤਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ, ਇੱਕ ਏਅਰਮੈਨ, ਨੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਪਣੇ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਇਆ।
ਇਹਨਾਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਵਕਾਲਤ ਦੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਨੇ ਫੌਜ ਨਿਰਦੇਸ਼ 2017-03 ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਧਾਰਨਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੁਸ਼ਟੀ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਪਗੜੀਧਾਰੀ ਸਿਪਾਹੀ ਦਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੂਜੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਵੀਂ ਨੀਤੀ ਉਸ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਮਿਆਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਬੇਲੋੜਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।
ਮਨੁੱਖੀ ਕੀਮਤ
ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ, ਕੇਸ ਰੱਖਣਾ—ਵਾਲ ਨਾ ਕੱਟੇ—ਅਤੇ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਣਾ ਨਿੱਜੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਹੁਕਮ ਹੈ। ਮੁੰਡਾਉਣਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਤਿਆਗਣਾ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਨੀਤੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਸੰਭਵ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ: ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਤਿਆਗਣਾ। ਦੂਜੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ—ਮੁਸਲਮਾਨ ਜੋ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਭਿਆਸ ਵਜੋਂ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਯਹੂਦੀ ਜੋ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਸੇਵਾ ਮੈਂਬਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਛੋਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁੰਡਾਉਣਾ ਦਰਦਨਾਕ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਇੱਕ-ਆਕਾਰ-ਫਿੱਟ-ਸਾਰੀ ਕਠੋਰਤਾ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀਆਂ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
ਸਿੱਖ ਸੰਗਠਨਾਂ, ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪੱਖਪਾਤੀ, ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਫੌਜੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਉਂਦੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕੁਲੀਨ ਇਕਾਈਆਂ ਲਈ ਚੋਣਵੇਂ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਪਵਾਦਾਂ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਸਰਲ ਹੈ: ਦਾੜ੍ਹੀ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਅਤੇ ਪੱਗ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।
