ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ, ਸੰਵਿਧਾਨ, ਅਤੇ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਸਵਾਲ: -ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੌਰਾਨ ਡੂੰਘੀ ਸਿਵਲ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਪਲ ਦੇਖੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਸਫੋਟਕ 1992 ਦੇ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਦੰਗੇ ਸਨ। ਚਾਰ ਐਲਏਪੀਡੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਫਰੀਕੀ ਅਮਰੀਕੀ ਮੋਟਰਿਸਟ ਰੋਡਨੀ ਕਿੰਗ ਨੂੰ ਕੁੱਟਦੇ ਹੋਏ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੰਗੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਏ। 60 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਅੱਗ ਅਤੇ ਲੁੱਟਮਾਰ ਵਿੱਚ ਘਿਰ ਗਏ। ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਡੂੰਘੇ ਨਸਲੀ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਦੰਗੇ ਸਿਸਟਮਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜ ਦਾ ਇੱਕ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਏ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵੱਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਹਿਸ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ – ਇਸ ਵਾਰ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸੰਘੀ ਓਵਰਰੀਚ ‘ਤੇ। ਗਵਰਨਰ ਗੈਵਿਨ ਨਿਊਸਮ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੁਆਰਾ ਵਧ ਰਹੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗਾਰਡ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ-ਡਿਊਟੀ ਮਰੀਨਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ “ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ,” “ਗੈਰ-ਅਮਰੀਕੀ” ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਤਾਇਨਾਤੀ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਿਊਸੋਮ ਨੇ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ। ਉਸਨੇ ਦਸਵੀਂ ਸੋਧ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਰਾਖਵੀਆਂ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਨੂੰ “ਪਾਲਣਾ ਵਿੱਚ ਧੱਕਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।”
ਇੱਕ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਗਵਰਨਰ ਨਿਊਸੋਮ ਨੇ ਸੰਘੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ, ਇਹ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ, ਟੈਕਸ-ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਘੀ ਫੌਜਾਂ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਘੀ ਏਜੰਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਰਹੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈਆਂ, ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵੱਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ।
ਇਹਨਾਂ ਤਣਾਅ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਰਗਾ ਰਾਜ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਉਦਾਹਰਣ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਛੋਟਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਕਿਸੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਇਕਪਾਸੜ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਯੂਨੀਅਨ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕੋਈ ਵਿਧੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਸਿਵਲ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੁਲਝ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਕੇਸ ਟੈਕਸਾਸ ਬਨਾਮ ਵ੍ਹਾਈਟ (1869) ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਤਿੰਨ-ਚੌਥਾਈ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੱਖ ਹੋਣਾ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਹੈ – ਅੱਜ ਦੇ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸੰਭਵਤਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ “ਕੈਲੈਕਸਿਟ” ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਲਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਆਧਾਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਅਣਗਿਣਤ ਲੌਜਿਸਟਿਕਲ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਸੰਘ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਰਾਜਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਹੈ, ਪਰ ਸੁਤੰਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰੁਕਾਵਟ ਡੂੰਘੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ: ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੀਤੀ, ਸੰਘੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਾ ਫੌਜੀਕਰਨ, ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਖਾਸ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ – ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਘੀ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ, ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ, ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ – ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਰਾਜ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਨਤਕ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਉੱਤੇ ਵਿਆਪਕ ਅਧਿਕਾਰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
1992 ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਟਕਰਾਅ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਵਲ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਘੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਹੋਏ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਕਾਰਨ ਵੱਖਰੇ ਹਨ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਣਾਅ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਇੱਕ ਵਿਭਿੰਨ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਨਾਲ ਸੰਘੀ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਜਿਹੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਢਾਂਚਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਇਸਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ।
